Kryzys klimatyczny jest już faktem, a nie tylko fanaberią ekologów. Każdy z nas odczuwa go na co dzień. Ekstremalne upały, brak zimy to tylko przykłady. Monitorowanie środowiska ma na celu badanie zmian w nim zachodzących, wykrywanie przyczyn i podejmowanie środków zaradczych.
Monitorowanie gleby
Monitorowanie środowiska to przede wszystkim diagnozowanie stanu powietrza, gleb, wód powierzchniowych i podziemnych, roślinności oraz świata zwierzęcego. Monitoring obejmuje także zmiany zachodzące w środowisku i czynniki powodujące te zmiany, pozwala także na prognozowanie zmian w krótszej lub dłuższej perspektywie czasu.
Monitoring gleby jest jednym z elementów całościowego badania zmian zachodzących w środowisku. W Polsce prowadzony jest od 1995 roku w ramach zadań Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Prowadzone są w cyklu pięcioletnim, co oznacza, że raz na 5 lat Wojewódzkie Inspektoraty Ochrony Środowiska za pośrednictwem laboratoriów posiadających odpowiednie certyfikaty i akredytacje.
Monitoring gleby pozwala nie tylko na określenie jej stanu obecnego, ale także zmian w niej zachodzących. Najważniejszym jednak elementem jest wskazanie czynników wpływających na degradację gleby, czyli efektów rolniczej i pozarolniczej działalności człowieka. Najczęściej są to zakłady przemysłowe, składowiska odpadów, autostrady i drogi szybkiego ruchu, niewłaściwa gospodarka ściekami oraz nadmierne używanie nawozów i środków chemicznych przy uprawach.
Na podstawie przeprowadzonego monitoringu gleby przeprowadzane są badania porównawcze pozwalające na wyciągnięcie wniosków dotyczących zmian i ich tendencji, ale przede wszystkim wniosków dotyczących prognoz. Wiele z nich pozwala na podjęcie działań zaradczych na poziomie lokalnym i krajowym.
Zasady monitoringu gleby
Monitoring gleby przeprowadzany jest w 216 wyznaczonych punktach na terenie całego kraju. W każdym województwie rozmieszczonych jest od 6 do 20 punktów, z których pobierane są próbki. Punkty są stałe, wyznaczane na podstawie współrzędnych geograficznych. Dzięki temu wyniki badań są obiektywne i porównywalne. Próbka pobierana jest z gruntu o powierzchni 10 na 10 metrów i na głębokość 20 cm, podczas pobierania wykonywana jest dokumentacja fotograficzna.
W laboratorium ziemia jest mieszana w celu uzyskania wyników uśrednionych. Badana jest pod kątem struktury fizycznej i zawartości składników chemicznych. Metody badania są standaryzowane. Pod uwagę branych jest kilkadziesiąt czynników. Wyniki poddawane są szczegółowym analizom.
